Kulak zarı, kulak kanalının içinde bulunan, dış kulağı orta kulaktan ayıran şeffaf bir zardır. Yaklaşık bir santimetre çapında ve sadece 0.1 milimetre kalınlığındadır. Su veya bakteri gibi yabancı cisimlerin dışarıdan kulağın içerisine girmesini engeller. Elastik yapıda olan zar dışarıdan gelen ses dalgalarını yakalayarak titreştirir ve içindeki akustik sinyalleri orta kulağa iletir. Bu nedenle işitme için de büyük önem taşımaktadır. Kulak zarı travma ya da iltihap nedeniyle delinebilir. Normal şartlar altında vücut kulak zarını kendisi onarır. Ancak bazen zardaki deliğin büyük olması, iltihap veya farklı nedenlerle vücut kulak zarını iyileştiremez. Kulak zarı kalıcı olarak delinirse kulakta işitme kaybına yol açabilen kronik iltihap gelişebilir. İltihap kronikleşmişse ya da zarın hasar görmesi nedeniyle işitme kaybı varsa erken dönemde yapılacak kulak zarı ameliyatı ile işitme kaybının önüne geçilebilir.
Kulak zarı delinmesi nedenleri
Kulakları pamuklu çubukla derin temizleme, özellikle çocuklarda ani dalış ya da uçuş nedeniyle yaşanan basınç değişiklikleri, kulağa darbe alınması gibi travmatik nedenlerle ya da kronik kulak iltihabı nedeniyle kulak zarı delinebilir.
Kulak zarı ameliyatı ne zaman gereklidir?
Kulak zarında küçük bir yaralanma genellikle birkaç gün içinde kendi kendine iyileşir. Kulak daima temiz ve kuru tutulmalıdır. Kulak enfeksiyonu mevcutsa enfekte olmuş kulak sıvısı genellikle zardaki delikten dışarı akar. Enfeksiyon bir süre devam ederse, ilaç veya kulak damlası gibi ek tedavilerle temizlenmelidir. Enfeksiyon temizlendikten sonra zardaki delinme kendi kendine kapanabilir.
Ancak enfeksiyon veya drenaj olmaksızın 3 aydan uzun süren nispeten büyük delinmelerde elastiki zarın artık kendi kendine kapanması olası değildir. Bu noktada kulak zarı ameliyatı düşünülebilir. Ameliyat kararı hastanın yaşı, enfeksiyon geçmişi, kulakla ilgili diğer sorunları ve varsa işitme kaybının derecesi gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Çocuklar kulaklarında işitme kaybı ve akıntı olsa bile bu durumu iyi ifade edemeyebilirler. Bu nedenle özellikle çocuklarda kulak ağrısı ve kulak akıntısı dikkat edilmesi gereken semptomlardır. Bu gibi durumlarda gecikmeden KBB uzmanına başvurulmalıdır.
Kulak zarı ameliyatı nasıl yapılır?
Ameliyatın kulaktaki sorunun derecesine göre farklı yöntemleri vardır. Kulak zarının en basit onarım türü yama miringoplasti olarak adlandırılır. Bu prosedürde kulak zarı deliği, zardaki boşluğu geçici olarak tıkayan bir malzeme ile kapatılır. Deliği kapatmak vücudun normal iyileşme sürecine destek sağlar. Kullanılan malzeme kağıttan, jelatinden yapılan malzemeler veya kulak memesinden alınan küçük bir parça yağ parçası olabilir. Yama miringoplasti genellikle 5 ila 10 dakika sürer. Ancak bu yöntem yalnızca kulak zarının ortasında, nispeten küçük delikler için uygulanabilir. Delik büyükse, beraberinde kronik iltihap sorunu varsa ya da miringoplasti uygulanmasına rağmen delik kapanmıyorsa timpanoplasti adı verilen ameliyat ile kulak zarı tedavi edilebilir.
Timpanoplasti genellikle genel anestezi gerektirir. Kesi gerekliyse görünür iz kalmaması için kulak kanalından veya kulak arkasından yapılır. Operasyon cerrahi mikroskop ile gerçekleştirilir. İlk olarak genelikle kulak kanalından deri flebi kesilir. Bu sayede kulak zarı arkadan bir bütün olarak kaldırılabilir. Orta kulak boşluğunun ve kemikçiklerin yeterli bir şekilde görülebilmesi için kemikli kulak kanalının genişletilmesi gerekebilir. Bu sayede kemikçiklerin işlevi kontrol edilebilir. Kemikçikler sesi iyi iletemiyorsa veya kolesteatoma oluşmuşsa çıkartılarak yerlerine protez takılabilir. Kulak zarındaki delinme kulak kepçesinden kıkırdak veya kulağın altından alınan bir bağ dokusu ile kapatılabilir. Bu materyaller dikiş kullanılmadan kulak zarı kalıntılarına pürüzsüz bir şekilde yapışır. Greft materyali sonraki 2 ila 3 ay içinde yavaş yavaş çözünen bir miktar dolgu materyali ile arkadan desteklenebilir. Ardından onarılan kulak zarı doğal konumuna geri getirilir.
Kulak zarı ameliyatı sonrası iyileşme
Kulak zarı ameliyatı sonrası kulak bir – üç hafta kadar tamponla kalır. Ameliyattan bir hafta sonra hasta büyük ölçüde normal fiziksel aktivitesine dönebilir. Ancak kulağın ıslanmamasına ve terlememesine dikkat edilmelidir. Ameliyat sonrası kulakta şiddetli ağrı olursa veya kulaktan irin akarsa bunun nedeni enfeksiyon olabilir. Böyle durumlarda enfeksiyonu tedavi etmek için hemen ameliyat yapan cerraha başvurulmalıdır. Tampon üç hafta sonra çıkarıldıktan sonra kulak kanalının temizlenmesi ve bir süre merhemlerle tedavi edilmesi gerekir. Normal şekilde duş almaya, banyo yapmaya veya terlemeye ilişkin doktor onay verene kadar kulak kuru tutulmalıdır.
Bilgi ve randevu için iletişim sayfamızı kullanabilirsiniz.
